Malutka Nerpa w Helu
W dniu 4 maja 2009 roku, Stacja Morska w Helu została powiadomiona o małej foczce leżącej na tzw. dużej plaży w Helu. Po przybyciu na miejsce zgłoszenia pracownicy Stacji odnaleźli szczenię, które okazało się być osobnikiem z gatunku foka obrączkowana.
Foka na plaży w Helu
Foka obrączkowana, zwana również nerpą, jest najmniejszą z żyjących w Bałtyku fok. Ubarwienie jej ciała jest zwykle szare, z charakterystycznymi pierścieniami na futrze i od tych właśnie obrączek wzięła się jej nazwa. Mała głowa o charakterystycznym "kocim" pyszczku osadzona jest na krótkiej szyi, nerpa posiada również jasne wąsy o paciorkowatej strukturze.
Jest to gatunek arktyczny, występujący jako relikt w Bałtyku (głównie w Zatokach Botnickiej i Fińskiej). Foki te żyją w rejonach pokrytych lodem i śniegiem. Ich naturalne siedliska są ulokowane w północnej części Morza Bałtyckiego. Populacje foki obrączkowanej występują również w jeziorach polodowcowych: Ładoga, Sajmaa. W lodzie zwierzęta te utrzymują otwory oddechowe, które są od siebie oddalone o około 2 km. Są one bardzo czuje i ciekawskie.
Foka w szpitaliku
Odwiedziny na polskich wybrzeżach są niezwykle rzadkie. W czerwcu roku 2002 Gdańska Stocznia Remontowa zawiadomiła nas o obecności foki w jednym z basenów portowych.
Na początku roku 2005 znalazła się u nas foka obrączkowana, którą poddaliśmy rehabilitacji w foczym szpitaliku, a następnie wypuściliśmy na wolność.
W roku 2006 na polskim wybrzeżu, w Rewalu odnaleziono martwą fokę obrączkowaną. Tego samego roku, w Dźwirzynie zaobserwowano żywego przedstawiciela tego gatunku.
Wszystkie foki, które trafiają do naszej Stacji, poddawane są leczeniu i rehabilitacji. Kiedy nadchodzi czas porodu samice wychodzą na pola lub kry lodowe i tam wydają na świat potomstwo. W śniegu samica robi norę, na końcu której znajduje się gniazdo i zejście do wody. Młode jest tam bezpiecznie ukryte, a dodatkowo chroni go lanugo, czyli białe futerko, w którym przychodzi na świat. Okres karmienia młodych trwa około 2 miesięcy.
Foczka, która została odnaleziona na plaży jest osobnikiem bardzo młodym, ma około 3 tygodni. Jest to samiec, mierzy 75 cm a jego waga wynosi 12 kg. Powinna być jeszcze pod opieką matki, z tego powodu trafiła na obserwację do Stacji Morskiej.
Ze wstępnych obserwacji wynika, że foka jest w zadawalającym stanie, mimo bardzo młodego wieku potrafi samodzielnie zdobywać pokarm. Czeka ją jeszcze badanie przez weterynarza i jeśli okaże się, jest ona zdrowa, prawdopodobnie zostanie wypuszczona na wolność razem z maluchami, które przyszły na świat w naszym Fokarium.
Gatunek ten jest zagrożony potencjalnymi zmianami klimatu, ponieważ potrzebują one lodu i śniegu do rozmnażania. Globalne ocieplenie powoduje łagodzenie klimatu i z tego powodu pokrycie lodem i śniegiem morza jest mniejsze a okres zalegania tej pokrywy jest znacznie krótszy. Istnieje obawa, iż potencjalne ocieplenie klimatu spowodować może, że populacja fok obrączkowanych wyginie z rejonu Morza Bałtyckiego.
Klaudyna Sergot
Foto: Mikołaj Zybała, Klaudyna Sergot